?аза?стан Республикасы
Февраль 27th, 2012
Alexander
жылдан-жыл?а ?сіп отыр.
Б??ан ресми деректерге ж?гініп к?з жеткізе аламыз.
- Ауруханаларда ?лген адам саны 1984 -1991 жылдар аралы?ында ?рбір 10000 аурудан 50-ден болса, 1991-1994 жылдары оларды? саны 410-?а ?скен
- ?атерлі ісіктермен ауыратын адамдарды? саны 1970 жыл?ы де?гейден 1993 жылы 22 пайыз?а к?терілген.
- ?кпе ??рт туберкулез ауруы со??ы жылдары ?деген. ?сіресе жас босан?ан ?йелдер арасында 3-5 есеге ?скен.
- ?йелдерді? жалпы денсаулы? к?рсеткіші орта есеппен 30 пайыз, ?рбір екіншісі ?анны? азды?ымен анемиямен, ?рбір алтыншысы б?йрек ауруымен ауырады.
- Жыл сайын 200 келіншек босану ?стінде жан тапсыр?ан.
- Бала т?сіруден жылына 40 келіншек ?лген.
-
Балалар ауруыны? жалпы саны 5 миллионнан асьш кеткен. Ал 1993 жылы ту?ан ?р 1000 баланы? 28-і шетінеген.
Казахстан. Отчет по человеческому развитию 1995. Программа ООН Алматы, 1995, 31-35 с, 42-44 с.
7.1.14.
С?хбатты, с?йлемдерді толы?тырып о?ы?ыз. Жа?а с?здерді есте са?та?ыз.
Адам денсаулы?ы к?бінесе неге байланысты
Адам денсаулы?ы к?біне ______________ байланысты.
Сіз ?айда ж?мыс істейсіз
Мен ______________ ж?мыс істеймін.
Ауруханаларда адам шы?ыны ________ ме
И?, адам шы?ыны 50-… 410-… к?бейді.
?кпе, ??рт аурулары… жайы ?алай
?кпе, ??рт аурулары да 3-5 есе… ?скен.
?йелдер к?бінесе ?андай ауру… ауырады
?йелдер… ?аны аз, б?йрек ауруы… ауырады.
Босану ?стінде ?йелдер… ?иынды? туа ма
И?, жыл сайын босану ?стінде 200 ?йел ?аза бол… .
Балалар… денсаулы?ы ?андай
Балалар ауруы 5 миллион… асып кеткен.
7.1.15. М?тінді о?ып, орыс тіліне аудары?ыз.
Салауатты ?мір с?руді? ережелерін білмейтін жан кемде-кем. ?азір жасы сексеннен ас?ан, ?йгілі кардиохирург, академик Н.М.Амосов ?зіні? Раздумья о здоровье деген кітабында денсаулы? жайында мынадай то?ыз ?а?ида ?сынады.
1. Ауруларды? болуына к?бінесе таби?ат та, ко?ам да кін?лі емес, тек адамны? ?зі ?ана кін?лі. О?ан себеп — жал?аулы?, ?ома?айлы?, немесе ?исынсыз ?деттер.
2. Дені сау болу ?шін адамны? ?зі ?дайы ж?не айтарлы?тай к?ш ж?мсауы керек. Адамны? ?азір жетілгендігі сонша, ол денсаулы?ын ?р?ашан дерлік ?зі-а? ?алпына келтіре алады.
3. Денсаулы? мы?ты болу ?шін адам?а мынадай т?рт шартты б?лжытпай орындау ?ажет: дене е?бегі, тама? ішуді, уа?ытты д?рыс пайдалану, шыны?у ж?не демала білу. Оны? бесінші шарты — ба?ытты ?мір с?ру!
4. Адам ?зін тама? ішуде шектеуі керек. Салма?ы?ызды бір ?алыпты са?та?ыз.
5. Мінез-??лы?ты? да салма?ты бол?аны д?рыс.
Сонымен, денсаулы? ?шін к?ресу керек пе, жо? па Ойланы?ыздаршы!!
Жастар ?шін та?ы бір арнайы айта кететін н?рсе бар. ?рине, сізді? ?азірше дені?із сау. Дегенмен уа?ыт тез ?теді… Осыны есте ?ста?ыз!
7.1.16. С?хбаатты толы?тыры?ыз.
- Абзал, мына м?тінде не туралы айтылады
- ______________________________________ .
- Ауруды? болуына себепкер болатын не
- _______________________________________ .
- «К?ш ж?мсау» дегенді ?алай т?сінесі?
- ______________________________________ .
- Денсаулы? жа?сы болу ?шін ?андай шарттарды орынджау керек
- _______________________________________________________ .
- Тама?тануды?, мінез-??лы?ты? денсаулы??а ?атысы бар ма
- ____________________________________________________ .
7.2. Ауру – астан. Тазалы? – денсаулы? кепілі
Грамматика. Есімше, оны? ж?рна?тары. Есімшені? жіктелуі.
Есімше – зат есім, сын есім, сан есімдерді? орнына ж?ретін с??з табы. Есімшені? ж?рна?тары: -?ан, -ген, -?ан, -кен; -тын, -тін, -атын, -етін, -?алы, -келі, -?алы, — гелі.
М?тінді о?ы?ыз, баянда?ыз. ?имылды? ша?ын аны?та?ыз.
Дені сауды? – жаны сау.
Кез келген елді? болаша?ы – оны? хал?ыны? денсаулы?ына байланысты. Ал бізді? болаша?та?ы ба?ытымыз – салауатты ?мір салты. «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дегенді естен шы?армау ?ажет.
Денсаулы? дегеніміз – адам жаны мен т?ніні? аманды?ы. Деніміз сау болмаса, ауру ?алжыратса, шал?ы?ан байлы?тан, а?шадан не пайда! Осыдан біз нені? бірінші байлы? екенін а??арамыз. Б?гінгі дені сау ?рпа? – елді? ерте?гі жал?асы.
Елбасы Н.Назарбаевты? бастауымен «2002 жыл – Денсаулы? жылы» жариялан?ан болатын. «Адам?а денсаулы?тан не бар ?ымбат
Ауру т?нсе, ке? д?ниені тар ?ылма?»,- деген с?з бар. ?кінішке орай, ?ымбат байлы?ымыз?а кері ?серін тигізетін зиянды н?рселер де баршылы?.
Бір кездері ма?таныш к?рген зауыттарды? т?тіні адам а?засын т?ншы?тырды. «Семей полигоны» атал?ан айма?та ?лі к?нге шейін ауру балалар д?ниеге келуде. Айда?арды? ?ш басындай ара?, темекі ж?не наша – ауру?а жол ашатын м?мкіндіктерді? басты себептері. Наша?ор адамдар — ?мірлерінен к?дер ?зген, болаша?ы жо? адамдар деп ойлаймыз. Ашы? аспанымыз?а ?ара б?лт т?ндірген заман кеселдерінен арылу – к?зі ашы? ?рбір азаматты? борышы. ?мірі?ді д?рыс ?ткіземін десе?, салауатты ?мір салтын ?стан.
Бізді? ба?ытымызды? оннан то?ызы денсаулы?ымыз?а байланысты. Адам?а ?мір біра? рет беріледі. Б?л ретте оны? денсаулы?ы мы?ты, рухы к?шті бол?аны абзал! Жа?а ?асыр азаматы – дені сау, рухани бай адам!
,
7.2.2. М?тіннен есімшелерді теріп жазы?ыз.
?лгі: іздегенше, ауырмайтын…
7.2.3. М?тінді т?мендегі жоспар бойынша баянда?ыз.
1. Халы? денсаулы?ыны? ел болаша?ына ?атысы неде
2. «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дегенді ?алай т?сінесіз
3. «Денсаулы? жылы» ?ашан жарияланды
4. Денсаулы??а зиян келтіретін н?рселерге не жатады
5. «Сау дене, азат а?ыл, адал к??іл, ?шеуімен ба?ытты болады ?мір» деген жолдарды? ма?ынасын аны?та?ыз.
7.2.4. С?йлемдерді есімшелермен толы?тыры?ыз.
1. Бізді? туыстарымыз «Семей полигоны» деп атал… айма?тан к?шіп келді.
2. Денсаулы?ты? жа?сы бол… ?андай жа?сы!
3. ?сіп келе жат… ?рпа? ?з денсаулы?ын ойлауы керек.
4. Жа?а ?мірді жал?астыр… – дені сау жас ?рпа?.
5. ?мірге ба?ытты болып кел… со?, сол ?мірді м?нді етіп с?ру керек.
6. Салауатты ?мір салтын ?стан… азамат
Опубликовано в рубрике Учебные пособия
Вы можете оставить комментарий, или ссылку на Ваш сайт.
